پهنه بندی و اولویت بندی مخاطرات درشبکه راه های استان اصفهان

شبکه های حمل ونقل جاده ای به عنوان گسترده ترین و دردسترس ترین نوع جابجایی بار و مسافر، در معرض پهنه گسترده ای از مخاطرات طبیعی و انسانی قرار دارد. تنوع و گستردگی آسیب ها ناشی از موقعیت جغرافیایی کشور از یک سو و فرسودگی زیرساخت های حمل ونقلی از سوی دیگر، موجب افزایش روزافزون هزینه های ناشی از مخاطرات در شبکه های حمل ونقل جاده ای و آسیب های جبران ناپذیر بر اقتصاد کشور گردیده است. از این رو شناسایی و اولویت بندی نقاط مستعد مخاطره در این شبکه ها نقش به سزایی در کنترل و کاهش آسیب های ناشی از این مخاطرات و حفظ سرمایه های ملی خواهد داشت.به عنوان مثال به دلیل هزینه های سنگین اقتصادی ناشی از تصادفات جاده ای، سازمان های بین المللی سعی در شناسایی عوامل ایجاد کننده خطر و حذف آن ها دارند. از این رو رفع نقاط حادثه خیز راه ها ، افزایش ایمنی وسایل نقلیه و تدوین و اطلاع رسانی فرهنگ رانندگی از جمله اقدامات این سازمان ها برای حذف عوامل راه، وسیله نقلیه وخطاهای انسانی راننده به عنوان عوامل اصلی ایجاد خطر می باشد. در زمینه شناسایی و اولویت بندی حذف نقاط حادثه خیز راه ها روش های بسیاری ارائه گردیده است که الگوی آن ها معرفی شاخص تصادف براساس تعدد تصادفات در هرنقطه با توجه به شدت صدمات وارده می باشد. این روش ها به دلیل نادیده گرفتن پارامترهای حمل ونقلی و موقعیت هرنقطه در شبکه راه ها، اولویت بندی بهینه ای از نقاط حادثه خیز به دست نمی دهند. در این مقاله با استفاده مستقیم از مقادیر کمی هزینه تصادفات رانندگی درهرنقطه و اعمال ضرایب عنوان شده ، هزینه نسبی تصادفات رانندگی در نقاط مختلف با درنظر گرفتن پارامترهای حمل ونقلی و موقعیت آن نقاط در شبکه راه ها واقعی شده و مقایسه نسبی نقاط از لحاظ خطرپذیری را امکان پذیر می سازد. در این پایان نامه با معرفی شاخص منفعت به صورت نسبت هزینه صرفه جویی شده در هنگام وقوع مخاطره به هزینه مقاوم سازی شبکه راه ها در مقابل مخاطره به شناسایی آسیب های ناشی از وقوع مخاطرات طبیعی و انسانی موثر در سطح شبکه راه های برون شهری استان اصفهان و تعیین اولویت های ایمن سازی نقاط مستعد بحران پرداخته شده است. در این روش منفعت ناشی از ایمن سازی به صورت مجموع هزینه صرفه جویی شده در اتلاف وقت سفرهای امدادی و روزمره، هزینه بازسازی راه و ابنیه فنی و هزینه سوخت مازاد مصرفی ناشی از انسداد مسیربه علت وقوع مخاطره و هزینه مقاوم سازی ابنیه فنی و ایمن سازی راه به عنوان هزینه های پیشگیری از وقوع بحران در شبکه های حمل ونقل جاده ای در نظر گرفته شده است و در پایان مخاطرات زمین لغزش، زلزله، تصادفات رانندگی و سیل به عنوان مهم ترین مخاطره های بحران ساز در شبکه راه های استان اصفهان شناخته شده اند. کلمات کلیدی: 1- اولویت بندی 2- شناسایی 3- شبکه حمل ونقل جاده ای 4- مخاطره 5- بحران